Home > Navigation > Text Groups > Drama > Morality Plays > Wisdom > Specimen
Fyrst enteryde WYSDOME in a ryche purpull clothe of golde wyth a mantyll of the same ermynnyde wythin, hawynge abowt hys neke a ryall hood furred wyth ermyn, wpon hys hede a cheweler wyth browys, a berde of golde of sypres curlyed, a ryche imperyall crown ŝerwpon sett wyth precyus stonys and perlys, in hys leyfte honde a balle of golde wyth a cros ŝerwppon and in hys ryght honde a regall schepter, thus seyenge:
001 WYSDOM. Yff 3e wyll wet ŝe propyrte
002 Ande ŝe resun of my nayme imperyall,
003 I am clepyde of hem ŝat in erthe be
004 Euerlastynge Wysdom, to my nobley egalle;
005 Wyche name acordyt best in especyall
006 And most to me ys convenyent,
007 Allthow eche persone of ŝe Trinyte be wysdom eternall
008 And all thre on euerlastynge wysdome togedyr present.
009 Neuerŝeles, forasmoche as wysdom ys propyrly
010 Applyede to ŝe Sune by resune,
011 And also yt fallyt to hym specyally
012 Bycause of hys hye generacyon,
013 Therfor ŝe belowyde Sone hathe ŝis sygnyficacyon
014 Custummaly Wysdom, now Gode, now man,
015 Spows of ŝe chyrche and wery patrone,
016 Wyffe of eche chose sowle. Thus Wysdom begane.
Here entrethe ANIMA as a mayde, in a wyght clothe of golde gysely purfyled wyth menyver, a mantyll of blake ŝerwppeon, a cheueler lyke to WYSDOM, wyth a ryche chappelet lasyde behynde hangynge down wyth to knottys of golde and syde tasselys, knelynge down to WYSDOM, thus seyng:
017 ANIMA. Hanc amaui et exquisiui:
018 Fro my yougthe thys haue I sowte
019 To haue to my spowse most specyally,
020 For a louer of yowr schappe am I wrowte.
021 Aboue all hele and bewty ŝat euer was sowght
022 I haue louyde Wysdom as for my lyght,
023 For all goodnes wyth hym ys broughte.
024 In wysdom I was made all bewty bryghte.
025 Off yowr name ŝe hye felycyte
026 No creature knowyt full exposycyon.
027 WYSDAM. Sapiencia specialior est sole.
028 I am foundon lyghte wythowt comparyson,
029 Off sterrys aboue all ŝe dysposicyon,
030 Forsothe of lyght ŝe very bryghtnes,
031 Merowre of ŝe dyvyne domynacyon,
032 And ŝe image of hys goodnes.
033 Wysdom ys better ŝan all worldly precyosnes,
034 And all ŝat may dysyrde be
035 Ys not in comparyschon to my lyknes.
036 The lengthe of ŝe yerys in my ryght syde be
037 Ande in my lefte syde ryches, joy, and prosperyte.
038 Lo, ŝis ys ŝe worthynes of my name.
039 ANIMA. A, soueren Wysdom, yff yowur benygnyte
040 Wolde speke of loue, ŝat wer a game.
041 WYSDOM. Off my loue to speke, it ys myrable.
042 Beholde now, Sowll, wyth joyfull mynde,
043 How louely I am, how amyable,
044 To be halsyde and kyssyde of mankynde.
045 To all clene sowlys I am full hende
046 And euer present wer ŝat ŝey be;
047 I loue my lovers wythoutyn ende
048 That ŝer loue haue stedfast in me.
049 The prerogatyff of my loue ys so grett
050 ŝat wo tastyt ŝerof ŝe lest droppe sure
051 All lustys and lykyngys worldly xall lett;
052 They xall seme to hym fylthe and ordure.
053 They ŝat of ŝe hewy burthen of synne hathe cure
054 My loue dyschargethe and puryfyethe clene,
055 It strengtheth ŝe mynde, ŝe sowll makyt pure,
056 And yewyt wysdom to hem ŝat perfyghte bene.
057 Wo takyt me to spowse may veryly wene,
058 Yff aboue all thynge 3e loue me specyall,
059 That rest and tranqwykkyte he xall sene
060 And dey in sekyrnes of joy perpetuall.
061 The hye worthynes of my loue
062 Angell nor man can tell playnly.
063 Yt may be felt in experyens from aboue
064 But not spoke ne tolde as yt ys veryly.
065 The godly loue no creature can specyfye.
066 What wrech is that louyth not his love
067 ŝat louyt hys louers euer so tendyrly
068 That hys syght from them neuer can remowe?
069 ANIMA. O worthy spowse and soueren fayer,
070 O swete amyke, owr joy, owr blys!
071 To yowr loue wo doth repeyer,
072 All felycyte yn ŝat creature ys.
073 Wat may I yeue yow ageyn for ŝis,
074 O Creator, louer of yowr creature?
075 Though be owr freelte we do amys,
076 Yowr grett mercy euer sparyth reddure.
077 A, soueren Wysdom, sanctus sanctorum,
078 Wat may I yeue to yowr most plesaunce?
079 WYSDOM. Fili, prebe michi cor tuum.
080 I aske not ellys of all ŝi substance.
081 Thy clene hert, ŝi meke obeysance,
082 Yeue me ŝat and I am contente.
083 ANIMA. A, soueren joy, my hertys affyance,
084 The fervowre of my loue to yow I present.
085 That mekyt my herte, yowr loue so ferwent.
086 Teche me ŝe scolys of yowr dyvynyte.
087 WYSDOM. Dysyer not to sauour in cunnynge to excellent
088 But drede and conforme yowr wyll to me.
089 For yt ys ŝe heelfull dyscyplyne ŝat in Wysdam may be,
090 The drede of God, ŝat ys begynnynge.
091 The wedys of synne yt makyt to flee,
092 And swete wertuus herbys in ŝe sowll sprynge.
093 ANIMA. O endles Wysdom, how may I haue knowynge
094 Off ŝi Godhede incomprehensyble?
095 WYSDOM. By knowynge of yowrsylff 3e may haue felynge
096 Wat Gode ys in yowr sowle sensyble.
097 The more knowynge of yowr selff passyble,
098 ŝe more veryly 3e xall God knowe.
099 ANIMA. O soueren Auctoure most credyble,
100 Yowr lessun I attende, as I owe,
101 I ŝat represent here ŝe sowll of man.
102 Wat ys a sowll, wyll 3e declare?
103 WYSDOM. Yt ys ŝe ymage of Gode ŝat all began;
104 And not only ymage, but hys lyknes 3e are.
105 Off all creaturys ŝe fayrest 3e ware
106 Into ŝe tyme of Adamys offence.
107 ANIMA. Lorde, sythe we thy sowlys yet nowt wer ŝer,
108 Wy of ŝe fyrst man bye we ŝe vyolence?
109 WYSDOM. For euery creature ŝat hath ben or xall
110 Was in natur of ŝe fyrst man, Adame,
111 Off hym takynge ŝe fylthe of synne orygynall,
112 For of hym all greaturys cam.
113 Than by hym of reson 3e haue blame
114 And be made of brondys of helle.
115 Wen 3e be bore fyrst of yowr dame,
116 3e may in no wyse in hewyn dwell,
117 For 3e be dysvyguryde be hys synne,
118 Ande dammyde to derknes from Godys syghte.
119 ANIMA. How dothe grace ŝan ageyn begynne?
120 Wat reformythe ŝe sowll to hys fyrst lyght?
121 WYSDOM. Wysdam, ŝat was Gode and man ryght,
122 Made a full sethe to ŝe Fadyr of hewyn
123 By ŝe dredfull dethe of hym was dyght,
124 Off whyche dethe spronge ŝe sacramentys sevyn,
125 Wyche sacramentys all synne wasche awey:
126 Fyrst, baptem clensythe synne orygynall
127 And reformyt ŝe sowll in feythe verray
128 To ŝe gloryus lyknes of Gode eternall
129 Ande makyt yt as fayer and as celestyall
130 As yt neuer dyffowlyde had be,
131 Ande ys Crystys own specyall,
132 Hys restynge place, hs plesant see.
133 ANIMA. In a sowll watt thyngys be
134 By wyche he hathe hys very knowynge?
135 WYSDOM. Tweyn partyes: ŝe on, sensualyte,
136 Wyche ys clepyde ŝe flechly felynge.
137 The fyve owtewarde wyttys to hym be serwynge.
138 Wan ŝey be not rewlyde ordynatly
139 The sensualyte ŝan, wythowte lesynge,
140 Ys made ŝe ymage of synne then of hys foly.
141 The other parte, ŝat ys clepyde resone,
142 Ande ŝat ys ŝe ymage of God propyrly,
143 For by ŝat ŝe sowll of Gode hathe cognycyon
144 And be ŝat hym serwyt and louevyt duly.
145 Be ŝe neyther parte of reson he knowyt dyscretly
146 All erthely thynges how ŝey xall be vsyde,
147 Wat suffysyth to hys myghtys bodely,
148 Ande wat nedyt not to be refusyde.
149 Thes tweyn do sygnyfye
150 Yowr dysgysynge and yowr aray,
151 Blake and wyght, fowll and fayer vereyly,
152 Euery sowll here, ŝis ys no nay,
153 Blake by sterynge of synne ŝat cummyth all-day,
154 Wyche felynge cummythe of sensualyte,
155 Ande wyght by knowenge of reson veray
156 Off ŝe blyssyde infenyt Deyte.
157 Thus a sowle ys bothe fowlle and fayer:
158 Fowll as a best be felynge of synne,
159 Fayer as a angell, of hewyn ŝe ayer,
160 By knowynge of Gode by hys reson wythin.
161 ANIMA. Than may I sey thus and begynne
162 Wyth fyve prudent vyrgyns of my reme--
163 Thow be ŝe fyve wyttys of my sowll wythinne--:
164 "Nigra sum sed formosa, filia Jerusalem."